مهربانی از دل خودتان شروع می‌شود

تا پیش از آن که زندگی تنهایی را شروع کنم می‌دانستم چیزی جور نیست. همراهی خانواده و مصاحبت دوستانم پرده بر این واقعیت کشیده بود که نیاز دارم خودم را بهتر حس کنم. پس از رفتن به محیط جدید، مجبور بودم بیشتر لحظاتم را با خودم سپری کنم و بتدریج این سوال پررنگ‌تر شد که چه چیز آرامم می‌کنم. من مدت‌ها از احوال دل خویش غافل بودم.

چطور می‌شود راه به دلم ببرم و خودم را بهتر بشناسم، چطور با خودم همدل و مهربان باشم؟ جواب این سوال را بتدریج کشف می‌کنیم. با سعی و خطا. کشف این که برای ما چه چیز آرامش‌بخش و مایه شادی است، ارزش این کشف و شهود را دارد.

در اینجا ۱۷ مورد را برای مهربان بودن با خود می‌نویسم.

درون آینه ی روبرو چه می‌بینی؟ ....  تو ترجمان جهانی بگو چه می‌بینی؟ 
تویی برابر تو -چشم در برابر چشم- ... در آن دو چشم پر از گفت و گو چه می بینی؟ 
تو هم شراب خودی هم شراب خواره‌ی خود .... سوای خون دلت در سبو چه می‌بینی
حسین منزوی 

۱. یه زمانی رو اختصاصی برای خودت بذار.

فارغ از هیاهوی زمانه، کاری رو که دوست‌ داری با آرامش بهش دل بده. برای من این زمان وقتی است که شب‌ها چایی «به و بهارنارنج» درست می‌کنم و جوری منتظر می‌نشینم و با لذت می‌نوشمش که انگار آخرین چایی عمرم است. این بهترین لحظه زندگی است و خدارا صدهزار بار شکر.

۲. به خودت اعتبار بده.

معمولا ما پیشرفت‌های دیگران را بهتر می‌بینیم و تحسین ‌می‌کنیم. این چراغ بیش از دیگران به خود ما رواست. تقویت تصویری خود (self-image) وقتی اتفاق می‌افتد که بعد از هر موفقیت، هرچقدر هم که کوچک باشد، درنگ کنیم و خودمان را تحسین کنیم. از خودمان تعریف کنیم.

۳. وکیل درونی‌تو تقویت کن! (cultivate your inner advocate)

آقای شعبانعلی در پادکستی که برای عزت نفس تهیه کرده استعاره قشنگی را بکار می‌برد. ما در درونمان یک وکیل داریم یک منتقد. دو صدای کوچکی که ما را زیر نظر دارند و قضاوت می‌کنند. منتقد همیشه در پی یافتن نکات منفی است؛ سرکوفت می‌زند، گیر می‌دهد و کوتاه نمی‌آید. همه این‌ها را در گوشمان آرام زمزمه می‌کند.

به طور طبیعی منتقد درون فعال و قوی است چرا که قر زدن و نقد کردن راحت‌تر است. وقتی منتقد مدعی و حق به جانب می‌رسد، ما نیاز به کسی داریم که از ما دفاع کند: یک وکیل درون! کسی که دلیل بیاورد، محدودیت‌ها را شرح دهد و بگوید که چه نقاط مثبتی بوده است. وظیفه ماست که وکیل درونی‌مان را غنی کنیم تا عزت نفس‌مان را حفظ و از رویدادهای زندگی برداشت مثبت بدست آوریم.

اتفاقات برای همه ما پیش می‌آید. مهم این است که ما به رویدادهای زندگی چه معنای می‌دهیم.

نمونه برداشت مثبت از دلتنگی و حزن را اینجا بخوانید.

۴. خودتان را ببخشید. ما معصوم نیستیم. یک جاهایی خراب کرده‌ایم. مثلا:

• در گذشته کارهایی انجام داده‌ایم که به آن‌ها افتخار نمی‌کنیم.
• یک جاهایی از به درستی از حق‌مان دفاع نکرده‌ایم یا به دیگران اجازه بیش از حد داده‌ایم.
• شاید فرصت فوق‌العاده‌ای را به خاطر ترس یا کم‌رویی از دست داده باشیم.
• شاید از پیگیری اهداف شخصی‌تان دست شسته باشید. ناامیدی از رحمت خدا و اعتماد نداشتن به توانایی‌های انسان گناه بزرگی است.

اگر از خودتان عصبانی هستید، کمی آرام باشید و با خودتان مهربانی کنید: سرزنش کردن خودتان را متوقف کنید، مشکلات را حل کنید و از حالا به بعد خودتان را ببخشید.

۵. از خودتان به خوبی مراقبت کنید. یکی بهترین راه‌های مهربان بودن با خودتان این است که مراقب خودتان باشید؛ خواب کافی بروید، میوه و سبزی کافی میل کنید، ورزش روزانه و این که زیبا بنظرم برسیم. می‌شود صبح را با ۱۰ جمله محبت‌آمیز برای خودتان شروع کرد.

۶. به خودتان احترام بگذارید.

احترام به خود همان ارزشمند دانستن افکار و ارزش‌هایمان هست. چیزی که ما به آن‌ها افتخار می‌کنیم، از داشتن‌شان احساس رضایت می‌کنیم و به کسی اجازه نمی‌دهیم در آن‌ها سرک بکشد.

قطعا ارزش‌ها و باورهای ما ایده‌آل نیست اما نباید به خاطر آن احساس شرمندگی کنیم یا آنرا مخفی کنیم. این باورها و ارزش‌ها براساس توانایی‌ و شرایط ما بدست آمده است. بهتر است به آنچه که تاکنون بدست آورده‌ایم احترام بگذاریم.

خداوند هیچ کس را تکلیف نمی کند، مگر به قدر توانایی او

قول‌هایی که به خودتان می‌دهید را پیگیری کنید. با خودتان صادق باشید. اگر جایی مشکلی هست بیان کنید و راه‌حلش را هم بررسی کنید.

احترام به خود فضایی را به ما می‌دهد که به آن تکیه زنیم و با اطمینان رشد کنیم. رشد و پیگیری در این راه ضروری است.

۷. خودتان را مهمان کنید.

اگر نیاز به چیزی دارید، منتظر نمانید تا یک روز کسی بهتان هدیه دهد. خودتان آن چیزی را که دوست دارید به خودتان هدیه دهید، شاید شاخه‌ای گل یا کتابی با کادوی رنگی رنگی!

۸. خودتان را آرام نگه دارید.

بعضی روزها از اساس خراب هستند. دعوای خانوادگی، مشکلات محیط کار و پاس نشدن چک و مکافات‌های غیرمنتظره. خوب به راحتی نمی‌شود از این مشکلات گذشت اما تمرکز زیاد بر درهای بسته هم فرصت‌ها را بر باد می‌دهد. پس خودتان را آرام نگه دارید. شاید حمام آب گرم، یک لیوان نوشیدنی آرامش‌بخش (مثلا سنب الطیب و بادرنجبویه)، موسیقی ملایم، رقصی میانه میدان و برگشت به زندگی!

دیدن فیلم یا خواندن داستان هم برای مدت کوتاهی استرس را کم می‌کند. این که تصور کنیم شخص دیگری هستیم، جای دیگری زندگی می‌کنیم و دنیای دیگری است. در هر حال شما بهتر می‌دانید چه روشی بهتر استرس‌تان را کم می‌کند.

• ۹. توانمندی‌ها و ویژگی‌های مثبت را به خودتان یادآوری کنید.

هیچ کس سیاه خالص نیست! اگر خوب نگاه کنیم همیشه در کنار ویژگی‌های منفی، نکات مثبتی هم هست که باید به ذهن یادآوری کرد. ذهن یادش می‌رود یا گاهی اصلا نمی‌بیند که موهای لخت سیاه چه زیبایی دارند، یا این که با چه سرعتی اطلاعات لازم را در اینترنت پیدا می‌کنید.

۱۰. به خودت فضا و زمان بده.

وقتی که شکست می‌خوری، اشتباه می‌کنی، دو گزینه داری: با نقد تند و تیز و سرکوفت زدن خودت رو با خاک یکسان کنی؛ گزینه دیگر این که به خودت فضا بدهی. بالاخره دلایلی بوده که این شکست یا اشتباه پیش آمده. «بالاخره درست می‌شه.» کمی موفقیت‌های گذشته را مرور کنید. کاری کنید که حس خوب بگیرید و برگرد دوباره نگاه کن؛ ببین چطور می‌شد بهتر کار کرد. مشکل چه بود و چرا این طور شد. تحلیل که تمام شد شکست را بگذار پشت سرت و والسلام.

۱۱. به خودتان بگویید: من کافی و شایسته هستم.

قبلا در مورد جملات محبت‌آمیز و حس کفایت و شایستگی نوشته‌ام.

۱۲. به رویاهایتان افتخار کنید.

رویاهایتان را دست کم نشمارید. آن‌ها مسخره یا احمقانه نیستند. اگر جدی‌شان بگیرید، تبدیل به هدف می‌شوند و برنامه‌ای برای تحقق‌شان می‌ریزید. اصلا ما در این دنیا هستیم برای تحقق رویاهایمان.

رویای انوشه انصاری پرواز برفزار کره زمین بود، دیدن زمین از فضا. در نظر اول مسخره یا غیرممکن برنظر می‌رسد اما او چنان با جدیت این رویا را پیگیری کرد، هدف گذاشت، برنامه ریخت و محقق‌ش کرد که حالا همه دنیا به او افتخار می‌کنند.

اگر بتونی تصورش کنی، می‌تونی بهش برسی. (والت دیزنی)

اگر دیگران به رویای‌تان نمی‌خندند، رویایتان به اندازه کافی بزرگ نیست.

۱۳. نقطه طلایی اعتدال میان تلاش و پذیرش خود را پیدا کنید.

۱۴. دست از ایده‌آل گرایی بردارید.

کمال‌گرایی منفی دمار از روزگار ما درمی‌آورد. ول کنید آن تصویر زیبا، همه چیز تمام و بی‌عیب را. آن ساختگی است. دنیای واقعی بدون شکست معنا ندارد. مهم جلو رفتن و بقا داشتن است.

روابطی که در اوج تمام می‌شوند پتانسیل ایده‌آل سازی دارند. از رابطه قبلی‌تان ایده آل نسازید چون با این کار رابطه‌های بعدیتان را هم ازبین می‌برید. هیچکس توان رقابت با یک ایده‌آل ذهنی را ندارد.

استاندارد بالا و سخت‌گیرانه چه سودی داره؟ اینقدر سخت نگیر! هیچ استانداری در این عالم بهتر از خودت و لحظه حال نیست.

۱۵. این مورد را جداگانه بگویم بهتر است!

۱۶. به خودتان باور داشته باشید.

برای این که بهترین خودمان را محقق کنیم، باید به توانایی‌ها و استعدادهایمان باور داشته باشیم. در مورد خودتان بلندنظرانه فکر کنید.

۱۷. خودتان را بپذیرید.

خودتان را همین جور که هستید بپذیرید. شما انسانید، آمیزه‌ای از نقاط ضعف و قوت. بعضی وقت‌ها شکست می‌خورید، گاهی پیروزی نصیبتان می‌شود. گاهی درست می‌گویید، گاهی اشتباه. مهم این است که زنده‌ایم و فرصت برای رشد و پیشرفت داریم.

ختم کلام، چیزی که از دیگران طلب می‌کنیم در دستان خودماست. برای مهربان بودن با خودمان می‌شود از این ۱۷ مورد شروع کرد!

مطالب مرتبط:

برای این جور موضوعات انتشاراتی ساخته‌ام به نام مهارت‌های زندگی.