«برای کولونوسکوپی اضطراب زیادی دارم. از روزی که پزشک این عمل را برایم تجویز کرد، فضای مجازی را زیرورو کردم. چنان ترس و استرسی گرفتم که می‌خواهم تجربه کولونوسکوپی را به لقایش ببخشم. اما درد روده امانم را بریده است و باید برای این عمل حاضر شوم. خودم را برای تحمل یک درد عجیب و غریب آماده می‌کنم». اگر شما هم چنین حسی دارید، از ترس و استرس روز و لحظهٔ خود را خراب نکنید. قرار نیست درد بکشید و یا با وضعیت ناخوشایندی مواجه شوید. مطالعه این مطلب شما را بیشتر با کولونوسکوپی آشنا می‌کند.
اگر مشکلی در ناحیهٔ رکتوم (مقعد) و رودهٔ بزرگ داشته باشید، پزشک متخصص برای بررسی بیشتر و تشخیص کولونوسکوپی را تجویز می‌کند. این مشکلات طیف گسترده‌ای دارند که نمونه‌های زیر از رایج‌ترین آنها هستند:
پولیپ‌ها بافت غیرطبیعی در پوشش داخلی روده هستند که می‌توانند به‌صورت تکی یا شاخه‌ایی ایجاد شوند. آنها از نظر اندازه و تعداد متفاوت هستند. پولیپ‌های روده در بیشتر مواقع بدخیم نیستند و مشکل جدی برای شما ایجاد نمی‌کنند. یکی از دلایل نمونه‌برداری در کولونوسکوپی تعیین بدخیمی یا خوش‌خیمی این پولیپ‌ها است.
بیشتر بخوانیم: انواع بیماری‌های روده
این بیماری‌ها می‌توانند شامل کرون (Crohn's disease) یا کولیت اولسراتیو ( ulcerative colitis) باشند. کولونوسکوپی می‌تواند به تشخیص زخم‌هایی که این بیماری‌ها در ناحیه روده ایجاد می‌کنند، موثر باشد. همچنین پزشک با بررسی نتایج این آزمایش شدت بیماری و التهاب را تشخیص می‌دهد.
این بیماری یک اختلال شایع گوارشی مزمن است که عملکرد دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می‌دهد.پزشکان علت دقیق آن را نمی‌دانند؛ اما بر این باور هستند که ترکیبی از عواملی مانند ناهنجاری‌های سیستم گوارش، تغییرات باکتری‌های روده و استرس در این بروز این بیماری نقش دارند. هیچ درمانی برای سندرم روده تحریک پذیر وجود ندارد، اما معمولاً میتوانید علائم استرس عصبی روده را با تغییر سبک زندگی و داروها کنترل کنید.
حالا سوال مهم این است که اگر این بیماری درمان خاصی ندارد، پس چرا پزشک کولونوسکوپی را تجویز می‌کند. در این شرایط پزشک متخصص می‌خواهد مطمئن شود که مشکل گوارشی دیگری وجود ندارد و علائمی مانند اسهال، دردهای شکمی، نفخ و یبوست فقط به دلیل سندرم رودهٔ تحریک‌پذیر (IBS) هستند.
بیشتر بخوانیم: علائم بیماری سلیاک در کودکان
گاهی اوقات دیواره‌های رودهٔ بزرگ ضعیف می‌شوند و این امر منجر به بروز کیسه‌های کوچکی در آن می‌شوند که پزشکان اصطلاحا به آن دیورتیکول (diverticula) می‌گویند. فاکتورهایی مانند استرس و افزایش سن، ریسک بروز آنها را بیشتر می‌کنند. زمانی که این کیسه‌ها ملتهب می‌شوند، دیورتیکولیت بروز می‌کند. پزشک برای درمان با توجه به وضعیت بیمار، ابتدا آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند و رژیم غذایی مایع را به بیمار پیشنهاد خواهد کرد. چنانچه عفونت شدید باشد و به درمان دارویی پاسخ ندهد، دکتر گوارش در مراحل بعدی کولونوسکوپی و جراحی را توصیه می‌کند.
بواسیر، وریدهای متورم در ناحیهٔ تحتانی رکتوم هستند که به ۲ صورت داخلی و خارجی بروز می‌کنند. در مراحل اولیه، برای درمان این بیماری کافی است رژیم غذایی مناسبی داشته باشید تا از یبوست جلوگیری شود. همچنین میتوانید از راه‌کارهایی مانند پماد هموروئید یا جراحی لیزر استفاده کنید. اما گاهی اوقات بواسیر داخلی با خونریزی‌های مشکوک همراه است، در چنین شرایطی پزشک برای برررسی‌های بیشتر کولونوسکوپی را تجویز می‌کند.
بیشتر بخوانیم: علائم شایع کولیت روده
این بیماری از عبور طبیعی مدفوع، مایعات و گاز از روده بزرگ جلوگیری می‌کند به همین دلیل منجر به طیف وسیعی از علائم و عوارض احتمالی می‌شود.تهوع و استفراغ، یبوست و دردهای شکمی از علائم آن هستند. انسداد رودهٔ بزرگ یک وضعیت اورژانسی است.
کولونوسکوپی یک ابزار غربالگری ارزشمند برای تشخیص سرطان کولورکتال است. در این بیماری سلول‌های سرطانی در رودهٔ بزرگ یا رکتوم رشد می‌کنند. انواع خاصی از پولیپ‌ها (آدنوماتوز، adenomatous polyps) می‌توانند ریسک بروز این بیماری را افزایش دهند.
کولونوسکوپی، اطلاعات دقیقی از وضعیت روده در اختیار پزشک قرار می‌دهد. به همین دلیل اگر علائمی داشته باشید که تست‌های روتین تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن یا MRI قادر به توضیح آنها نباشند، پزشک این تکنیک را تجویز می‌کند. گاهی اوقات نیز این شیوه برای نمونه‌برداری از بافت (بیوپسی، ) توصیه می‌شود. هریک از شرایط زیر می‌توانند دلیلی برای انجام کولونوسکوپی باشند:
بیشتر بخوانیم: جراحی برداشتن روده بزرگ
مراقبت‌های قبل از کولونوسکوپی ۲ تا سه روز قبل از آن شروع می‌شود و معمولا شامل موارد زیر است:
به‌طور کلی مراحل کولونوسکوپی را می‌توان به این شکل توضیح داد:
قبل از عمل لباس کولونوسکوپی را می‌پوشید. پزشک از شما درخواست می‌کند تا به پهلو روی تخت دراز بکشید. برای در طی عمل احساس بهتری داشته باشید، از داروهای آرام‌بخش و بیهوشی استفاده می‌شود. بنابراین لازم نیست خود را برای تحمل درد، آماده کنید.
در مرحلهٔ بعدی پزشک کولونوسکوپ را وارد مقعد خواهد کرد. کولونوسکوپ یک لوله بلند و قابل انعطاف است که در انتهای آن دوربین قرار دارد. پزشک برای این کار از روان‌کننده‌ها نیز استفاده می‌کند. دوربین تصاویر واضح و دقیقی از پوشش رودهٔ بزرگ را به مانیتوری که روبروی پزشک قرار دارد، ارسال می‌کند
شما متیتوانید برای دریافت راهنمایی های بیشتر با مشاوره آنلاین دکتر گوارش مشورت کنید.
برای اینکه تصاویر بهتری از اندام‌های درونی بدن تهیه شود، از طریق کولونوسکوپ، مقداری دی اکسید کربن به روده پمپ می‌شود. پزشک می‌تواند کولونوسکوپ را در تمام طول کولون (از راست روده تا سکوم ( Cecum، ابتدای روده بزرگ)) حرکت دهد ناهنجاری‌های مربوط به آن را بررسی کند.
با استفاده از این تکنیک پزشک می‌تواند پولیپ‌های روده را خارج کند و یا نمونه‌برداری (بیوپسی، biopsy) را انجام دهد. پس از تکمیل معاینه، پزشک کولونوسکوپ را به تدریج از بدن خارج می‌کند. مدت زمان کونولوسکوپی چیزی حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه است.
پس از آن برای مدت کوتاهی تحت نظر هستید تا اثرات داروهای آرام بخش یا بیهوشی از بین برود.
بعد از کولونوسکوپی به نکات زیر توجه داشته باشید:
کولونوسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی ایمن است. با این حال پس از آن ممکن عوارض خفیف زیر را تجربه کنید که در مدت کوتاهی از بین می‌روند:
اگر خونریزی بعد از کولونوسکوپی شدید باشد، لازم است برای بررسی‌های بیشتر به مراکز درمانی مراجعه کنید
پزشکان معمولا بیهوشی عمومی را برای انجام این کار توصیه می‌کنند تا بیمار دردی را احساس نکند و استرس نداشته باشد.
مدت زمان بیهوشی کولونوسکوپی متغیر است و به عوامل مختلفی مانند نوع بیهوشی، شرایط بیمار و پیچیدگی فرایند دارد.
از آنجا که پزشک برای این عمل، از بیهوشی یا داروهای مسکن استفاده می‌کند، در طول آن احساس درد نخواهید داشت.
منبع: glsurgical.com.sg | healthy.kaiserpermanente.org | my.clevelandclinic.org
