علائم تیکه افتادن به معده؛ چرا غذا سر معده می‌ماند؟
باقی ماندن غذا در سر معده که به آن تیکه افتادن به معده هم می‌گویند، مشکل شایعی است که بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود با آن مواجه می‌شوند. این عارضه معمولا به دلیل پرخوری رخ می‌دهد، اما می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد. برای اینکه درباره علائم تیکه افتادن به معده و راه‌های درمان آن اطلاعات بیشتری کسب کنید، توصیه می‌کنیم این مقاله را تا انتها بخوانید.
در صورتی که غذا سر معده بماند احتمالا موارد زیر را تجربه می‌کنید:
سیری زودهنگام در حین مصرف غذا، به طوری که به سرعت سیر می‌شوید و نمی‌توانید غذای خود را تمام کنید
احساس پری آزاردهنده بعد از صرف غذا یا طولانی شدن غیر عادی احساس سیری
احساس ناراحتی در قسمت فوقانی شکم (درد خفیف تا شدید بین قسمت تحتانی قفسه سینه و ناف)
سوزش در قسمت بالای شکم
نفخ و سفت شدن قسمت فوقانی شکم
حالت تهوع
استفراغ و آروغ زدن هم هر ۲ از علائم تیکه افتادن به معده هستند که اغلب به ندرت رخ می‌دهند. گاهی‌اوقات هم ممکن است دچار سوزش سر دل شوید. این علامت در قسمت مرکزی قفسه سینه احساس می‌شود و ممکن است در حین غذا خوردن یا بعد از آن به گردن یا پشت شما سرایت کند.
سوء هاضمه خفیف معمولا جای نگرانی ندارد. اما اگر به طور مکرر علائم تیکه افتادن به معده را تجربه می‌کنید، لازم است با پزشک مشورت کنید. همچنین در صورت مشاهده علائم زیر باید نزد پزشک بروید:
درد شدید معده
کاهش اشتها یا کاهش وزن ناخواسته
استفراغ مکرر یا استفراغ خون‌آلود
دفع مدفوع سیاه رنگ یا قیر مانند
مشکل در بلع غذا
احساس خستگی یا ضعف که ممکن است نشانه خونریزی دستگاه گوارش و در نتیجه کم‌خونی باشد
اگر با مشکلات زیر مواجه شدید، فورا به اورژانس مراجعه کنید:
تنگی نفس، عرق کردن یا درد قفسه سینه که به فک، گردن یا بازو سرایت می‌کند
اگر تیکه افتادن به معده با علائم دیگری مثل درد شدید معده یا کاهش وزن ناخواسته همراه بود، با پزشک درباره آن مشورت کنید.
دلایل ماندن غذا سر معده
باقی ماندن غذا سر معده می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد، اما اغلب با سبک زندگی مرتبط است و توسط غذاها، نوشیدنی‌ها یا داروها ایجاد می‌شود. علل شایع این مشکل عبارت‌اند از:
پرخوری یا سریع غذا خوردن
مصرف غذاهای پرچرب یا پرادویه
مصرف بیش از حد کافئین، الکل، شکلات یا نوشیدنی‌های گازدار
سیگار کشیدن
اضطراب
استفاده از بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها، مسکن‌ها و مکمل‌های آهن
تغییر سبک زندگی سوء هاضمه و احساس ماندن غذا سر معده را برطرف می‌کند. استفاده از داروهای بدون نسخه یا تجویزشده توسط پزشک هم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
۱. اصلاح سبک زندگی
اگر به طور مکرر علائم تیکه افتادن به معده را تجربه می‌کنید، راه‌کارهای زیر را امتحان کنید:
حجم وعده‌های غذایی خود را کاهش دهید و از مصرف میان وعده در ساعت‌های پایانی شب بپرهیزید. وعده‌های غذایی بزرگ معده شما را منبسط می‌کنند و فشار واردشده به اسفنکتر تحتانی مری (دریچه بین مری و معده) را افزایش می‌دهند.
از مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که باعث تحریک علائم شما می‌شوند خودداری کنید. آنچه که می‌خورید و می‌نوشید را بنویسید تا بتوانید خوراکی‌های مشکل‌ساز را شناسایی و آن‌ها را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
از پوشیدن لباس‌های تنگ اجتناب کنید. لباس‌های تنگ به معده فشار وارد می‌کنند و غذا را به سمت اسفنکتر تحتانی مری می‌برند که این باعث می‌شود احساس کنید هر چیزی که خورده‌اید سر معده گیر کرده است. این موضوع در مورد لباس زیر تنگ و کمربند هم صدق می‌کند.
به طور منظم ورزش کنید، اما این کار را بلافاصله بعد از غذا خوردن انجام ندهید. قبل از ورزش کردن سه ساعت صبر کنید تا غذا فرصت هضم شدن داشته باشد.
تا ۲ ساعت پس از صرف غذا از دراز کشیدن یا خوابیدن خودداری کنید. هنگامی که می‌ایستید یا صاف می‌نشینید، جاذبه زمین از برگشت محتویات معده به سمت مری جلوگیری می‌کند. همچنین باعث ورود غذا و شیره‌های گوارشی از معده به روده می‌شود.
هنگام خواب سر خود را چند سانتی‌متر بالا بیاورید. چون در غیر این صورت ممکن است محتویات معده به اسفنکتر تحتانی مری فشار وارد کنند.
سیگار نکشید و از نوشیدنی‌های الکلی استفاده نکنید. مصرف دخانیات تولید اسید معده را تحریک می‌کند و باعث سوزش سر دل می‌شود.
از مصرف نوشیدنی‌های گازدار بپرهیزید. این نوشیدنی‌ها می‌توانند سوء هاضمه را در بعضی از افراد تشدید کنند.
استرس خود را کنترل کنید. فعالیت‌هایی مثل مدیتیشن و یوگا می‌توانند سوء هاضمه مرتبط با استرس را برطرف کنند.
وزن خود را در محدوده سالم حفظ کنید. چاقی شکمی به معده شما فشار وارد می‌کند و احتمال تیکه افتادن به معده را افزایش می‌دهد.
چاقی احتمال سوء هاضمه و تیکه افتادن به معده را افزایش می‌دهد.
۲. داروها
داروهای زیر به تسکین علائم تیکه افتادن به معده کمک می‌کنند:
داروهای بدون نسخه که برای درمان سوزش سر دل استفاده می‌شوند: بعضی از افراد با مصرف داروهای آنتی‌اسید مثل منیزیم هیدروکسید می‌توانند سوء هاضمه را درمان کنند.
آنتاگونیست‌های گیرنده هیستامین: داروهایی مثل سایمتیدین و فاموتیدین باعث کاهش سوء هاضمه و سوزش سر دل می‌شوند.
مهارکننده‌های پمپ پروتون: مهارکننده‌های پمپ پروتون از جمله پنتوپرازول و امپرازول از ترشح اسید معده جلوگیری می‌کنند.
پروکینتیک‌ها: بتانکول و متوکلوپرامید باعث تخلیه سریع‌تر معده می‌شوند.
آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر پزشک عفونت هلیکوباکتر پیلوری را علت سوء هاضمه تشخیص دهد، احتمالا ترکیبی از داروهای مختلف شامل آنتی‌بیوتیک، داروی مهارکننده پمپ پروتون و بیسموت (که باکتری‌های مولد زخم را از بین می‌برد) را برای شما تجویز می‌کند.
داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای: داروهایی مانند نورتریپتیلین و آمی‌تریپتیلین می‌توانند به شل شدن اسفنکتر تحتانی مری و کاهش علائم سوء هاضمه کمک کنند.
۳. درمان تیکه افتادن به معده با ماساژ
درمان تیکه افتادن به معده با ماساژ بازو یا شکم راه‌کار دیگری است که بعضی از افراد آن را در رفع سوء هاضمه موثر می‌دانند. برای انجام ماساژ شکم مراحل زیر را دنبال کنید:
روی زمین یا تشک یوگا به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید.
هر ۲ دست خود را روی شکم بگذارید و آن را به آرامی با حرکات دایره‌ای شکل ماساژ دهید.
این کار را هم در جهت عقربه‌های ساعت و هم خلاف جهت عقربه‌های ساعت انجام دهید.
در حین ماساژ دادن شکم به طور طبیعی نفس بکشید.
ماساژ را تا زمانی که احساس آرامش کنید ادامه دهید.
ماساژ شکم برای اکثر افراد بی‌خطر است. اما اگر باردار هستید یا به تازگی جراحی شکم انجام داده‌اید، باید از این کار خودداری کنید. این راه‌کار ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD) و سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) هم مناسب نباشد.
بیشتر افراد می‌توانند از ماساژ شکم برای رفع مشکلات گوارشی استفاده کنند.
کلام پایانی
تیکه افتادن به معده با علائم مختلفی مثل احساس پری بیش از حد شکم، نفخ و حالت تهوع همراه است. اصلاح سبک زندگی از طریق خوردن وعده‌های غذایی کم‌حجم و مکرر و اجتناب از سیگار و الکل معمولا به رفع این مشکل کمک می‌کند. اگر این راه‌کارها موثر نبودند می‌توانید از داروهای بدون نسخه استفاده کنید یا برای دریافت داروهای قوی از فوق تخصص گوارش و کبد کمک بگیرید. توصیه می‌کنیم برای مشاوره آنلاین با دکتر گوارش به سایت درمانکده مراجعه کنید تا ضمن آشنا شدن با بهترین متخصصان بتوانید به راحتی از پزشک مورد نظر خود وقت بگیرید.
