علی‌آقا
علی‌آقا
خواندن ۳ دقیقه·۴ سال پیش

چرا ایران ژاپن نشد؟ شاید بخاطر مهدی بازرگان ها!

علی حسین‌زاده - دوران امپراتور میجی در ژاپن با دوران مشروطه ایران قرین و مشابه بود. ژاپن که تا پیش از آن کشوری بسته، بدون ارتباط با جهان خارج و عقب‌مانده بود به ناگاه با آمدن یک کشتی امریکایی از خواب بیدار شد. ایرانیان هم البته پیش از ژاپنی‌ها در زمان جنگ‌های ایران و روس از خواب غفلت بیدار شده بودند. ایران در زمان امیرکبیر و پیش از ژاپن اقدام به تاسیس دارالفنون یا نخستین دانشگاه مدرن در آسیا نمود (برخی می‌گویند دارالفنون نخستین نهاد آکادمیک آسیا بوده است).

دوران میجی در واقع بیدار شدن ملت ژاپن از خواب غفلت و آغاز اصلاحات دستوری و اجباری از بالا به پایین در ژاپن بود. ایران هم از زمان عباس میرزا و قائم مقام فراهانی و امیرکبیر اصلاحاتی را آغاز نمود که نهایت و اوج آن به اصلاحات اجباری و دستوری رضا شاه و پسرش منجر شده بود.

عکس رضاشاه بزرگ با اولین گروه محصلین اعزامی از ایران به اروپا. در عکس مهدی بازرگان، یدالله سحابی، و سنجابی هم حضور دارند
عکس رضاشاه بزرگ با اولین گروه محصلین اعزامی از ایران به اروپا. در عکس مهدی بازرگان، یدالله سحابی، و سنجابی هم حضور دارند

سوال: چرا ژاپن، ژاپن شد و اما اصلاحات بزرگ ایران از مشروطیت تا پایان دودمان پهلوی منجر به عقب‌گرد کنونی ایران شد؟

پاسخ: چون امثال مهدی بازرگان، ابوالحسن بنی‌صدر، یدالله سحابی، علی شریعتی، مصطفی چمران و... اکثریت نخبگان و روشنفکران ایران بودند که با اصلاحات دولتی مبارزه کردند. ذات افکار و ایدئولوژی‌های آنها مخالف با اصلاحات و مدرنیته بود. حتما از تعجب شاخ درآورده‌اید! اینها اسامی مقدسی هستند. مگر می‌شود آنها را مخالفان اصلاحات و پیشروی ایران دانست؟ پاسخ به نظرم بله است. برای نمونه وضعیت مهدی بازرگان را در نظر بگیرید:

مجوز صادره برای مهدی بازرگان جهت استفاده از بورسیه دولت شاهنشاهی ایران
مجوز صادره برای مهدی بازرگان جهت استفاده از بورسیه دولت شاهنشاهی ایران

مهدی بازرگان جزو اولین گروه دانشجویانی بود که توسط رضا شاه با بورسیه دولت شاهنشاهی ایران به اروپا اعزام شد تا علوم جدید را فراگرفته و به ایران بیاورد.

بازرگان در مدرسه حرفه و فن شهر پاریس در رشته ترمودینامیک و نساجی تحصیل کرد و پس از هفت سال به ایران بازگشت. مهدی بازرگان جزو نخستین گروه از فارغ‌التحصیلانی است که در تاریخ ایران بورسیه تحصیلی دریافت کرده‌اند.

خب، می‌پرسید که چه؟ پاسخ:

اما از اولین کتاب‌هایی که مهدی بازرگان پس از بازگشت از فرانسه در ایران منتشر کرد کتاب «مطهرات در اسلام» (۱۳۲۲ش) بود!!!

مهدی بازرگان و...
مهدی بازرگان و...

بله، در اوج فقر و فلاکت مردم ایران، در ظلمات کوری و بیسوادی جامعه ایران، دولت فقیر ایران با هر بدبختی‌ای که هست هزینه تحصیل بهترین فارغ‌التحصیلان ایرانی در اروپا را تقبل کرده و آنها را به فرنگ فرستاده تا علوم جدید را به ایران بیاورند. در مقابل جناب مهدی بازرگان بعد از ۷ سال تحصیل در رشته مهندسی در فرانسه در بازگشت به ایران کتاب مطهرات در اسلام را می‌نویسد و منتشر می‌کند! و آن یکی نورالدین کیانوری دبیر اول حزب خائن توده در ایران می‌شود و آن یکی در دوره‌ای دیگر همزمان با تحصیل در دکترای فیزیک پلاسما در دانشگاه برکلی کالیفرنیا، در امریکا انجمن اسلامی دانشجویان برپا می‌کند! و نهایتا چریک می‌شود و...

این روشنفکران پایه‌های عقب‌ماندگی کنونی ایران هستند (همان عقب‌ماندگی که باعث رونمایی از لباس فضانوردی کذایی، ساخت دستگاه کرونایاب مستعان و ده‌ها رسوایی دیگر شده است). اما اینها در مقابل برخی از کسانی که الان در راس امور هستند واقعا روشنفکر بودند! و برای همین هم هست که همچنان اسامی بزرگ و گاه مقدسی دارند.

پی‌نوشت: حتما آگاه هستید که منظور این نوشته آن است که حتی نخبگان و روشنفکران تحصیل‌کرده و فرنگ دیده ایران هم بخاطر رسوب افکار و عقاید کهنه راه را اشتباه تشخیص داده بودند. از سایرین که دیگر انتظاری نبود.


سایر مطالب:

مهدی بازرگانانقلابژاپنرضاشاهروشنفکر
بیشتر مطالب این صفحه بازنشرند چون به نظرم ارزشش را دارند. علی حسین‌زاده هستم.
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید