یک آموزگار...
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش چهارم - خشونت
سکانس اول - داخلی - روز - کلاس درس
حسن: آقا اجازه این میزنه (اشاره به بغل دستیاش میکند)
حسین: آقا اول خودش زد (اشاره به بغل دستیاش میکند)
معلم: (کلافه از این مدل شکایتهای هر روز بچهها) بس کنید دیگه. بشینید سر جاتون. خستهم کردید. همش دعوا دعوا.
سکانس دوم - خارجی - روز - حیاط مدرسه - زنگ تفریح
نقی: (رو به آقای ناظم با گریه میگوید) آقا اجازه اون ما رو زد (اشاره به یک دانشآموز در آن طرف حیاط میکند)
تقی: (به سمت ناظم میدود و با هیجان میگوید) آقا دعوا دعوا. دارن همدیگه رو میزنن.
ناظم: (کلافه از این مدل شکایتهای هر روز بچهها) بس کنید دیگه. برید پی کارتون. همش دعوا دعوا.
سکانس سوم - خارجی - روز - حیاط مدرسه - سر صف
بچهها شلخته و بینظم صف نصف و نیمهای گرفتهاند و ناظم خسته و کلافه بین صفهای شلخته قدم میزند.
علی و مجید نمیتوانند صاف سر جای خود بایستند و پس از توسری که علی به مجید میزند، او هم برمیگردد که با یک لگد به او جواب دهد که ناظم را در کنار خود میبیند.
مجید: آقا ببین میزنه.
علی: آقا اول خودش زد.
ناظم: د وایسا سر جات دو دقیقه بچه الان میری کلاس. خستهم کردین.
و این سناریو از اول مهر تا ۳۱ خرداد، هر روز، بیوقفه، بدون تخلف، بدون کم و کاست، و با حداکثر جمعیت آماری اجرا میشود.
من معلم بودهام، معاون (ناظم) بودهام، مدیر بودهام، فرقی نداشت. همیشه در این سناریو نقش میانجی بدبخت دعواهای بچهگانهی بچهها را داشتهام.
همکاران من یک چوب یا خطکش بزرگ در دست میگیرند و پابهپای این بچهها که یکدیگر را میزنند، آنها هم بچهها را میزنند.
با چوب آنها، این سناریو قشنگتر هم میشود:
سکانس همیشگی - روز - داخلی - خارجی - کلاس - حیاط
حسن: آقا این ما را میزنه.
معلم: غلط کرده. بگیر دستتو. (شتلق، صدای خط کش چوبی کف دست فرد خاطی)
حسین: آقا ببین برام زبون در آورد.
معلم: بیتربیت. بگیر دستتو. (شپلق، صدای کشیدهی محکم معلم در صورت فرد خاطی)
نقی: آقا بدو بیا دعوا دعوا دارن همدیگه را میزنن.
ناظم: (به سرعت خودش را به محل حادثه میرساند و با دست راستش یقهی یکی و با دست چپش یقهی دیگری را میگیرد) شماها شعور ندارید دعوا میکنید (شتلق، صدای کشیده در گوش یکی، شپلق، صدای کشیده در گوش آن یکی)
باور کنید این جوک نیست. واقعیت است. این حتا جالب هم نیست. این درونیترین لایهی بیفرهنگی و بدبختی جامعهی ماست.
به دنیا سفر نکردهام، ولی ندیده میدانم که در حیاط مدرسهی هیچ کجای دنیا بچهها دعوابازی نمیکنند.
و متأسفانه میدانم که هیجانانگیزترین موضوع برای ما ایرانیها دعوا است.
دیدن دعوا، دعوا کردن، شنیدن از دعوای دیگران، تعریف کردن دعوایی که در خیابان دیدهایم برای همدیگر، دعوا کردن خودمان با دیگران.
هر مدل دعوایی که فکرش را بکنید.
تحلیل شخصی من:
به برنامههای راز بقا که نگاه کنید، تولههای حیوانات وحشی را نشان میدهد که با یکدیگر ور میروند، گاز میگیرند، به یکدیگر پنجه میکشند و مادرشان با غرور و مواظبت به آنها نگاه میکند و میداند که اینها دارند شکار، جنگ و بقا در طبیعت را میآموزند.
بدون شک همین است. تولهی یک حیوان وحشی که در طبیعت رهاست، باید خشونت را از کودکی بازی کند تا بتواند زنده بماند.
ولی بچههای ما آدمها چرا؟ آنها هم باید از کودکی خشونت را بیاموزند و خشونت را بازی کنند و ببینند و بشنوند و یاد بگیرند که بتوانند بزرگ که شدند شکار کنند؟
خب یک جای کار لنگ است.
و این لنگی، همان تفاوت ما جهان سومیها با جهان اولیهاست.
ما در کودکی فرزندانمان را مثل حیوانات با جنگ و دعوا بزرگ میکنیم ولی آنها با آداب زندگی اجتماعی!
ما هنوز در مرحلهی حیوان اجتماعی گیر کردهایم (هنوز آدم اجتماعی نشدهایم) و این حرف من ممکن است توهینآمیز تلقی شود، ولی متأسفانه، ما همه مثل حیوانات بزرگ شدهایم و هنوز مثل حیوانات بچههایمان را بزرگ میکنیم و مثل حیوانات در جامعه به جای گفتمان، یقه میگیریم، پنجه میکشیم، حمله میکنیم و دعوا میکنیم.
و من معلم هیچ کاری نمیتوانم بکنم مگر این که جامعه این را بفهمد و با من همراه باشد.
نقدهایی بر آموزش و پرورش - مقدمه
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش اول - بوروکراسی
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش دوم - تنبیه
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش سوم - اهداف آموزشی
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش چهارم - خشونت
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش پنجم - آقای معلم بچه من خوبه؟
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش ششم - بزرگترین مانع آموزش
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش هفتم - شعارزدگی
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش هشتم - آموزش پارتی بازی
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش نهم - پنج مانع اصلی آموزش و پرورش
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش دهم - مدیریت کلاس به روش امیرکبیر
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش یازدهم - آموزش و پرورش، عروس هزار داماد
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش دوازدهم - گزارش پیشرفت تحصیلی
مطلبی دیگر از این انتشارات
طرح پیشنهادی برای گذر از سال تحصیلی پیش رو
مطلبی دیگر از این انتشارات
مشق شب - عباس کیارستمی
مطلبی دیگر از این انتشارات
نقدهایی بر آموزش و پرورش - بخش دوم - تنبیه