فیلم با رنگ آمیزی مجسمه ای از حضرت مسیح شروع می شه و بعد می بینیم که راهبه های جوان از کنار مرغ و خروس ها رد می شن و در فضایی سرد و یخ زده مجسمه ای رو که خودشون ساختن به زحمت سر جاش قرار می دن و بهش ادای احترام می کنن. در این صحنه و شوخی با صدای قاشق ها در صحنه بعد به نظر می رسه که فیلم نگاهی انتقادی به نظام کلیسا داشته باشه ولی هر چه که فیلم جلوتر می ره متوجه می شیم که هیچ جای بهتری در خارج از این مجموعه وجود نداره.
آیدا از محیط خشک و عاری از احساس صومعه خارج می شه و پا به دنیای بیرون می ذاره ولی هر جا که می ره جز فساد، فقر، تجمل پوچ و نظامی منحط چیز دیگه ای نمی بینه. تردید می کنه وسوسه می شه تجربه کنه ولی راضی نمی شه و در جاده ای خلاف مسیر دیگران شروع به حرکت می کنه.
خط روایی فیلم آیدا تقریبن چیزی بیشتر از این نیست ولی روایت تصویری آیدا جذاب و در پاره ای موارد حیرت انگیزه. از اندازه قاب گرفته تا کادر بندی های متفاوت و در خدمت موضوع، از بافت و جنس تصویر گرفته تا پس زمینه هایی که بار معنایی فیلم رو به دوش می کشن.
در بخش های ابتدایی فیلم کادر بندی به گونه ایست که به نظر می رسه آیدا فاقد جسمه ؛ بیشتر سر و صورتش دیده می شه ولی وقتی که دوباره به صومعه برمی گرده تا سوگند ادا کنه؛ در صحنه ای که یکی از راهبه های جوان در حال شستشوست به نظر می رسه که با جسمش هم آشنا می شه و باز تاب شعله آتش روی صورتش این مسئله رو بخوبی نشون می ده.
فیلم سرشار از این ریزه کاری هاست. مثل صحنه ای که بعد از جروبحث با خاله از اطاق خارج می شه و برای رسیدن به تریا با تردید از پله های مارپیچ پایین میره. یا صحنه صحبت با پسر جوان در پس زمینه ای مشبک که دلالت بر آغاز تردید های آیدا داره، یا صحنه پیجیدن پرده توری به دور بدنش مثل یک پیله بعد از تجربه نوش خواری و...
فیلم اشاره هایی هم به مسایل تاریخی ، فرهنگی و پوچی نظام کمونیستی می کنه. ، مثل صحنه نبش قبر و دفن مجدد در گورستانی دیگر که مخروبه ای بیش نیست، چالش های قاضیِ از دنیا بریده و سردر گم که روزگاری قهرمان ملی این کشور بوده، جوانی که آینده ای پوچی در انتظارشه، و مردمی که همه فقیر و به نوعی سر در گمند.
جزئیات فیلم متعدد و زیباست. آیدا کفش خاله را به پا می کنه ولی هنگام رقص کفش ها را از پا در می آره و روی پنجه می ایسته و می رقصه و وقتی که در چند صحنه جلوتر جوان از او می پرسه به چه فکر می کنی؟ می گه فکر نمی کنم؛ آیدا فکر نمی کنه در حال تجربه کردنه. خاله او که یک قهرمان ایدئولوژیکه، در گذر زمان بدون اینکه خودش بفهمه مضمحل می شه و به اضمحلال خو می گیره و حضور آیدا که حرفی نمی زنه و چیزی نمی خواد؛ و همچنین پیدا کردن استخوان های فرزندش در صحنه درخشان نبش قبر، که استخوان کودک را روی شکمش می گیره و دور می شه،چنان ضربه ای بهش وارد می کنه که داوطلبانه به سوی مرگ رهسپار می شه.
در اوایل فیلم وقتی که رییس صومعه از آیدا می خواد که از صومعه بره و هر وقت دلش خواست برگرده کادر جوری بسته شده که در گوشه سمت راست چند پله وجود داره و آیدا بعد از قبول این تصمیم بلند می شه و از پله ها بالا می ره و خارج می شه. در جای دیگه ای برای رسیدن به تریا در هتل از پله های مارپیچی پایین میاد و به ستونی تکیه میده که اطرافش آشغال ریخته و سگی هم پرسه می زنه و جلوتر در نور گروهی جوان ساز می زنن. و در صحنه ای پیچیدن تور به دور خودش نمادی از رشد رو به نمایش می ذاره. و در نمای درخشان پایانی که سراسر حرکت و کنشه، در جهت خلاف حرکت دیگران حرکت می کنه و فیلم به پایان می رسه. بی شک آیدا در مسیری که طی کرده آگاه تر شده و تصمیمی مهم گرفته، تصمیمی از روی بلوغ فکریِ حاصل از تجربه و درکی جدید؛ و نه از روی تکلیف و انجام وظیفه.
