درباره Ērānšahr، خوانش ها و یاداشت هایی از یک ایران دوستِ دانش آموخته نرم افزار و نه یک ایران شناس یا باستان شناس یا زبان شناس ... امید است به یاری یزدان درست و سودمند باشد.
ریشه واژه روز
واژه هایی که امروزه در زبان های ایرانی همانند فارسی و کوردی و لری و بلوچی و دیگر به کار گرفته می شوند، ریشه در زبان های باستانی دارند. زبان شناسان زبان های ایرانی باستانی را دربرگیرنده زبان اوستایی، پارسی باستان و مادی می دانند.
در زبان اوستایی، کهن ترین زبانی است که ایرانیان بدان سخن می گفته اند. در این زبان، واژه روز امروزی، رَئوچَنگَه (بخوانید رَ او چَنْ گَ) و در زبان پارسی باستان که زبان هخامنشیان بوده، رَئوچ گفته می شده است.
در زبان پهلوی که در دسته زبان های میانی و پس از براندازی هخامنشیان است، واژه روز به گونه رُچ (rōč) گفته می شده است.
در زبان بلوچی، همچنان گویش کهن و پهلوی آن هست و آن را روچ می گویند.
در زبان کوردی، واژه روز به گونه روژ گفته می شود.
در زبان فرانسوی، واژه ژور (Jour) از روژ زبان کوردی گرفته شده است.
به آن گاه از زمان که جهان روشن باشد روژ یا روز یا روچ میگوییم. اگر واژۀ رئوچنگه اوستایی را نیک بنگریم، میبینیم که همان روشن فارسی است.
در افغانستان روشن را رَوشَن می خوانند.
در زبان پهلوی، واژه روشن به گونه های رُشن (rōšn) یا رُشناک (rōšnāk) و رُشنَک (rōšnak) و رُچاکْ (rōčāk) گفته می شده است.
این نوشته از تارنمای فارسی انجمن گرفته شده است.
مطلبی دیگر از این انتشارات
کاربران فضای مجازی درباره «نشاط» چه گفتند؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
۸ دی، زاد روز رادمان پور ماهک، نخستین پادشاه پارسی دوست پس از اسلام
مطلبی دیگر از این انتشارات
اندر بایستگیِ پارسیگ آگاهی