روانشناسی علمی است که رفتار و فرآیندهای فیزیولوژیکی و روانی را که زیربنای آن است مطالعه می کند و این حرفه ای است که دانش انباشته شده از این علم را در مسائل عملی به کار می گیرد. روانشناسی وجود دوگانه پیچیده ای را هم به عنوان یک علم و هم به عنوان یک حرفه رهبری می کند. روانشناسی حوزه ای از مطالعات علمی است، مانند زیست شناسی یا فیزیک. در حالی که زیست شناسی بر فرآیندهای زندگی و فیزیک بر ماده و انرژی تمرکز دارد، روانشناسی بر رفتار و فرآیندهای ذهنی و فیزیولوژیکی مرتبط تمرکز دارد.
روانشناسی به رفتار می نگرد. رفتار هر گونه واکنش یا فعالیت آشکار (قابل مشاهده) توسط یک موجود زنده است. روانشناسی خود را به مطالعه رفتار انسان محدود نمی کند. بسیاری از روانشناسان معتقدند که اصول رفتار برای همه حیوانات از جمله انسان تقریباً یکسان است. در نتیجه، این روانشناسان اغلب ترجیح می دهند حیوانات را مطالعه کنند – عمدتاً به این دلیل که می توانند کنترل بیشتری بر عوامل مؤثر بر رفتار حیوانات داشته باشند.
روانشناسی همچنین به فرآیندهای ذهنی - افکار، احساسات و آرزوها - که همراه با رفتار هستند علاقه دارد. مطالعه فرآیندهای ذهنی دشوارتر از رفتار است زیرا خصوصی هستند و مستقیماً قابل مشاهده نیستند. با این حال، آنها تأثیر مهمی بر رفتار انسان دارند، بنابراین روانشناسان تلاش کرده اند توانایی خود را برای "نگاه کردن به درون ذهن" بهبود بخشند.
در نهایت، روانشناسی شامل مطالعه فرآیندهای فیزیولوژیکی است که زمینه ساز رفتار است. بنابراین، برخی از روانشناسان سعی می کنند بفهمند که چگونه فرآیندهای بدن مانند تکانه های عصبی، ترشحات هورمونی، و رمزگذاری ژنتیکی رفتار را تنظیم می کنند.
روانشناسان به دویدن موش‌ها در مازها، ترشح بزاق در سگ‌ها و عملکرد مغز در گربه‌ها و همچنین ادراک بصری در انسان، بازی در کودکان و تعامل اجتماعی در بزرگسالان علاقه‌مند هستند.
روانشناسی جنبه کاملا عملی دارد که توسط بسیاری از روانشناسان بعنوان خدمات حرفه ای متنوع به مردم ارائه می شود. اگرچه امروزه حرفه روانشناسی کاملاً برجسته است، این جنبه از روانشناسی در واقع به کندی توسعه یافت. تا دهه 1950 روانشناسان تقریباً به طور انحصاری در محیط دانشگاه پیدا می‌شدند و به تدریس و تحقیق مشغول بودند. با این حال، خواسته های جنگ جهانی دوم در دهه 1940 باعث رشد سریع اولین تخصص حرفه ای روانشناسی، یعنی روانشناسی بالینی شد.
روانشناسی بالینی شاخه ای از روانشناسی است که به تشخیص و درمان مشکلات و اختلالات روانی می پردازد. در طول جنگ جهانی دوم، تعداد زیادی از روانشناسان دانشگاهی به عنوان پزشک متخصص برای غربالگری نیروهای نظامی و درمان سربازانی که از تروما رنج می بردند، تحت فشار قرار گرفتند. بسیاری کار بالینی خود را جالب دیدند و از جنگ بازگشتند تا برنامه های آموزشی را برای پاسخگویی به تقاضای زیاد مداوم برای خدمات بالینی راه اندازی کنند. به زودی، حدود نیمی از دکترای جدید روانشناسی در کار بالینی تخصص پیدا کردند. امروزه، روانشناسی به عنوان یک حرفه به بلوغ رسیده است.
