واژه سرخ

واژه سرخ در زبان اوستایی به گونه (سوخرَ) -suxra آمده و درباره آتش گفته شده است. در فارسی باستان (خاستگاه آن پیرامون استان فارس امروز) و در سنگ نبشه داریوش یکم، این واژه به گونه ثوخرَ (-θuxra) آمده است که به چم (معنی) سرخ است.

در زبان های باستانی همچون اوستایی و پارسی باستان، واکه (حرف) ث امروزی بوده است. در زبان پارسیگ این واکه نیست و امروزه تنها در اندک واژه هایی همانند کیومرث مانده است و ما س و ث را به یک گونه می خوانیم. در آوا نویسی زبان های باستانی، θ به واکه ث و s به س اشاره دارد.
کناره زیبای هرمز در شاخاب پارس
کناره زیبای هرمز در شاخاب پارس

در سانسکریت واژه شوکرا (-śukrá) به چم: "روشن، پاک، سفید" و در نخش (نقش) نام خنثی به چم: "روشنی، نور" است و واژه دیگر، شوکلا (-śuklá) به چم: "درخشان، روشن، سفید" و در نخش نام خنثی یعنی: "خال سفید، لکه سفید". است.

در زبان پارتی (پهلوانیک) واژه سوخرَگ (suxrag) به چم "ارغوانی" و در سکایی واژه سوررا (-surra) که بازمانده واژه سوخرَکَ (-suxraka) است به چم "پاکیزه" است.

در زبان پارسی میانه (پهلوی ساسانی - پارسیگ) واژه سرخ به گونه سور (sur) و سوخر (suxr) آمده است.

در زبان آسی و در گویش ایرونی به گونه سیرخ (syrx) و در گویش دیگوری به گونه سورخ (surx) به چم "سرخ" است و زمانی که نخش نام واژه داشته باشد به چم: "چهره ، رخ" است.

آسی یا اوسِتی یا اُسِّتی (به زبان آسی: Ирон ایرُن، یا ирæтты ӕвзаг ایرَتّی اَوزاگ (به چم زبان مردم آسی) یکی از زبان‌های ایرانی شاخهٔ (شرقی) است که امروزه در قفقاز در منطقه‌ای میان روسیه و گرجستان بدان سخن گفته می‌شود. آسی و تاتی تنها زبان‌های ایرانی هستند که به گونه بومی در بخشی از قاره اروپا رایج‌اند.
https://www.aparat.com/v/WDmLI/rlm%3B%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D9%87%D8%AA_%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2_%26laquo%3B%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%26raquo%3B_%D8%A8%D9%87_%26laquo%3B%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%21%26raquo

در کردی واژه های سُهر (sohr) و سور (sūr) و سُر (sôr) به چم "سرخ" هستند.

سهراب، سور، سُرخ، سهرورد، چهارشنبه سوری، سور دادن، سرخ کردن و ... همه ی این وازگان  از ریشه (سُخـر) به چم رنگ قرمز  می باشند .

سهراب دارنده آب و رنگ سرخ و سرخ روی است. واژه سرخاب از دو واژه سرخ + آب ساخته شده است. تهمینه مادر سهراب و همسر رستم زال او را چنین نامید زیرا سرخ روی بود.

سهرورد دگرگون شده " چیتراورت ، چهرورد" پارسی و به چم گل چهر ، گل رخ و گل سرخ ، زادگاه دانشمند نامی ایران پیر شهاب دین (شیخ شهاب الدین ) سهروردی نامور به پیر خاورشناسی (شیخ اشراق) که در چیستایی فلسفه به اوگ (اوج) رسید ولی با رشک ورزی و کینه دشمنان و به دستور صلاح الدین ایوبی فرمانروایی زمان خویش کشته شد.

ریشه واژه سهراب از واژه نامه آپادیس

ریشه واژه سهرورد از واژه نامه آپادیس

https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-djs73xrvnhut
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-jk6b0itmsdgm
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%D8%AE%DB%8C-%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D9%88-%D9%86%D9%81%D8%B1-ugl7jflcbovm
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D9%85%D9%8F%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%87-%D8%A7%D9%8E%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A2%D8%B1%DB%8C-blhnapqvbkeh
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D8%A7%D9%90%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B4-%D9%81%D8%B6%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-uu5niod2njb1
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87-%D9%BE%D9%8E%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D8%B1-yojscomrpy6e
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%DA%A9%D9%88%D9%81-%D9%88%D9%8E-%D8%A8%D9%8E%D8%BA-lc54dbnmdifo
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-dtxsttwjnn5m
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-viawknsa4u7z
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%B2%D9%87%D8%A7-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-o4txajqgqtpr
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-obouerblwlrc
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%90-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%90-%D8%AE%D9%88%DB%8C%D8%B4-%D8%B1%D8%A7-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%AF-mkzkpxla5smr
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A7%D8%B1-%DB%8C%D8%A7-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%B1%D8%BA-qaxluj7dx2ef
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C%D9%90-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%DA%AF-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-uktv0oif8izg
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D9%88%DA%A9-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-lrzykw0ybs5a
https://virgool.io/pishineh-eran-shahr/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1-fcazjjvs7arm